باستان شناسان قدیمیترین شواهد از یک عمل جراحی در انسان را کشف کردهاند. یک انسان متعلق به جامعه شکارچی-گردآورنده از عصر حجر که بیش از ۳۰ هزار سال پیش زندگی میزیسته است، پای چپش طی یک عمل جراحی باستانی به دقت قطع شده است که اولین جراحی شناخته شده طی دهها هزار سال تاریخ انسان است.
به گزارش نیو اطلس، جامعه شکارچی-گردآورنده (Hunter-gatherer) جامعهای است که اصلیترین روش معیشت آن تغذیه مستقیم از گیاهان خوراکی و حیوانات حیات وحش بوده است. این جامعه در جستجوی گیاه و در پی شکار حیوان بوده و تلاش مهمی در پدیدآوردن کشتزار یا اهلی کردن حیوانات نمیکند. بیش از هشتاد درصد از طعام این جامعه از طریق جمعآوری فراهم میشود.
این اسکلت باستانی در حفاریهای باستان شناسی در "لیانگ تبو" (Liang Tebo) که یک غار آهکی در جزیره بورنئو واقع در اندونزی است، کشف شده است. در آنجا دانشمندان اسکلت انسانی را پیدا کردند که پای چپ و قسمت پایین پایش را از دست داده بود. اما این فقط یک آسیب جدی یا استخوانهایی نبود که از بین رفته باشند، بلکه با بررسی دقیقتر توسط دیرینهپاتولوژیستها، الگوهای رشدی در اطراف زخم پیدا شد که نشاندهنده بهبود آن بود.
پژوهشگران میگوید این نشان میدهد که این اندام بین ۶ تا ۹ سال قبل از مرگ فرد، عمداً قطع شده است.
دکتر "ملاندری ویلاک" نویسنده این مطالعه میگوید: در واقع، شگفتانه بزرگی بود که این انسان باستانی از یک عمل جراحی بسیار جدی و تهدیدکننده زندگی در دوران کودکی جان سالم به در برده، زخمش بهبود یافته و سپس سالها در زمینهای کوهستانی زندگی کرده است.
این گروه باستانشناسی با استفاده از یک روش تاریخیابی به نام "رزونانس اسپین الکترون بر روی دندانها" و همچنین استفاده از روش "تاریخیابی رادیوکربن" بر روی رسوبی که بقایای آن در آن دفن شده بود، محاسبه کردند که این فرد حدود ۳۱ هزار سال پیش جان باخته است. این مسئله باعث میشود که آن را قدیمیترین شواهد شناخته شده از جراحی در تاریخ بشر، آن هم با اختلاف بسیار زیاد تبدیل کند.
پیش از این تصور میشد که اولین عمل جراحی که انسان انجام داده، "ترپاناسیون" یا مته کاری باشد، جایی که سوراخی در جمجمه به این باور که طیف وسیعی از مشکلات عصبی را برطرف میکند، ایجاد میشد. اما قدیمیترین شواهد از این نوع عمل جراحی تنها به ۱۴ هزار سال قبل باز میگردد، یعنی کمتر از نیمی از قدمت موردی که اکنون کشف شده است.
پژوهشگران این مطالعه عنوان میکنند که این جراحی پیچیده و ظاهرا موفقیت آمیز، نشاندهنده درک بسیار پیچیدهتر از آناتومی و پیشگیری از عفونت نسبت به آن چیزی است که به افراد عصر حجر نسبت میدهیم.
پروفسور "ماکسیم اوبرت" نویسنده ارشد این مطالعه گفت: آنچه که این یافته جدید نشان میدهد این است که انسانها مدتها قبل از شروع کشاورزی و زندگی در سکونتگاههای دائمی، توانایی قطع موفقیتآمیز اندامهای بیمار یا آسیبدیده را داشتهاند.
محققان میگویند هنوز مشخص نیست که آیا مردمی که در این منطقه که اکنون اندونزی نامیده میشود، زندگی میکردهاند، بسیار جلوتر از زمان خود بودهاند یا اینکه آیا این اولین نمونه شناخته شده از دانش گسترده و پیشرفته پزشکی در تاریخ بشر است یا نه. مطالعات و یافتههای آینده میتواند به روشن شدن این سوالات کمک کند.
نتایج این مطالعه در مجله Nature منتشر شده است.